Maar liefst 86 procent van de kiezers vindt dat er sprake is van een crisis op de woningmarkt. En voor 70 procent is het standpunt over wonen (zeer) belangrijk voor hun partijkeuze bij de komende verkiezingen. Sinds september 2023 is wonen zelfs het belangrijkste verkiezingsthema. Uit een opiniepeiling door I&O Research in opdracht van Aedes blijkt verder dat maar liefst 1 op de 5 mensen zelf vindt niet te wonen zoals ze zouden willen. Aedesvoorzitter Martin van Rijn zegt in reactie op de resultaten: ‘Veel te veel mensen kunnen dus geen woning vinden die ze kunnen betalen en die past bij hun levensfase. Dat kunnen we ons als samenleving niet veroorloven. De wooncrisis moet topprioriteit zijn van het nieuwe kabinet.’
Veel mensen wonen niet naar wens
Onder de jongeren die bij hun ouders wonen, geeft bijna de helft aan niet passend te wonen. Maar niet alleen jongeren ervaren problemen. Bijna drie van de tien respondenten onder de 40 jaar is niet tevreden met hun woonsituatie. Hetzelfde geldt voor een kwart van de inwoners van stedelijke gebieden. Van degenen die actief op zoek zijn (8%) naar een woning ondervindt de helft veel problemen. Een even grote groep geeft aan helemaal niet te zoeken omdat zij denken dat dat geen zin heeft. Mensen die niet passend wonen zoeken vooral een sociale huurwoning (betaalbare huurwoningen tot 808 euro per maand) of een koopwoningen tot 400.000 euro. Een respondent verwoordt de wooncrisis bondig: “Veel te duur, veel te hoge inkomenseisen en weinig tot niks beschikbaar.”
Betaalbare bouwlocaties voor woningcorporaties
Acht op de tien kiezer vinden dat gemeenten en vastgoedontwikkelaars grond tegen een betaalbare prijs ter beschikking moeten stellen voor de bouw van sociale huurwoningen.
Ruim twee derde (69%) van de Nederlanders vindt het neerzetten van flexwoningen een goed idee voor starters en spoedzoekers. Meer dan 6 op de 10 respondenten zijn het eens met de stellingen Overheden moeten makkelijker bouwlocaties kunnen aanwijzen zodat sneller nieuwe huizen neergezet kunnen worden en In iedere gemeente moet minimaal 30 procent van de woningen een sociale huurwoning zijn.
Martin van Rijn: ‘De wooncrisis maakt dat we niet nog langer kunnen talmen met het beschikbaar maken van bouwlocaties. De peiling laat de urgentie onder kiezers goed zien. Mensen die nog thuis bij hun ouders zitten of noodgedwongen in een stacaravan wonen, moeten echt sneller aan een betaalbare woning geholpen worden. Iedereen moet betaalbaar kunnen wonen, daarvoor is het hard nodig dat de overheid regie neemt, aan grondpolitiek gaat doen en dat 3 van de 10 huizen een sociale huurwoning is.’
Corporaties belangrijk, brede rolopvatting woningcorporaties gewenst
Negen van de tien respondenten vinden het belangrijk dat er woningcorporaties zijn. Het zorgen voor voldoende woningen voor mensen met een laag inkomen wordt gezien als de belangrijkste taak. Verder vindt de helft dat zij een ruime doelgroep moeten kunnen bedienen. Hierbij gaat het om het bouwen van seniorenwoningen met zorgvoorzieningen en middenhuurwoningen en verhuren van woningen aan mensen (onderwijzers, verpleegkundigen of politiemensen) die meer dan de huidige inkomensgrens voor sociale huisvesting verdienen.
Waar moeten we bouwen?
De keuze voor bouwlocaties blijkt lastig. En kwart van de respondenten geeft aan dat Nederland te vol is om extra te bouwen, ongeveer de helft ziet nog wel ruimte. Het bouwen van woningen ten koste van natuurgebieden vindt slechts 15 procent een acceptabele optie. Het bouwen ten koste van open ruimte in de stad kan op iets meer instemming rekenen (25%). De meeste steun is er voor bouwen ten koste van landbouwgrond (41%).
Hoewel de woningnood hoog is, is voor deze gebieden om te bouwen dus niet zonder meer een meerderheid te vinden. Om meer woningen te realiseren wordt het verbouwen van bestaande kantoren tot woningen (82%) genoemd als beste manier. Verder zijn “hoogbouw op bedrijventerreinen” (53%) en het “toevoegen van een straat of wijk aan de rand van iedere stad en dorp” (45%) veel genoemd als opties om woningen te realiseren.
Welke woningen moeten corporaties bouwen?
Driekwart van de Nederlanders (76%) vindt dat woningcorporaties meer woningen moeten bouwen die geschikt zijn voor ouderen (seniorenwoningen gecombineerd met zorgvoorzieningen). Daarnaast vindt twee derde dat woningcorporaties meer mogelijkheden moeten krijgen om middenhuurwoningen (tussen 800-1.100 euro per maand) te bouwen.