Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de nieuwe regelgeving die van invloed zal zijn op de cementsector. Het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) is officieel in werking getreden op 17 mei 2023. Dit mechanisme is gericht op het verminderen van koolstofuitstoot door het invoeren van een koolstofbelasting op bepaalde goederen die de Europese Unie binnenkomen.
Wat betekent dit voor de cementindustrie? Het CBAM zal vanaf 1 oktober 2023 in een overgangsfase van toepassing zijn en vanaf 1 januari 2026 volledig van kracht zijn. Het zal in eerste instantie van invloed zijn op de invoer van goederen zoals cement, elektriciteit, meststoffen (inclusief ammoniak), gietijzer, ijzer en staal, en aluminium. Hoewel de lijst op dit moment nog beperkt is, wordt verwacht dat het toepassingsgebied in de toekomst zal worden uitgebreid.
Een belangrijk aspect van het CBAM is de rapportageverplichting. Vanaf 1 oktober 2023 moeten bedrijven rapporteren over hun ingebedde emissies. Dit betekent dat bedrijven in de cementindustrie de verantwoordelijkheid hebben om de emissies in hun productieprocessen nauwkeurig te meten en te rapporteren. Het niet voldoen aan deze rapportageverplichting kan leiden tot boetes variërend van €10 tot €50 per ton niet-gerapporteerde emissies.
Voor EU-bedrijven en niet-EU-bedrijven die goederen importeren die onder het CBAM vallen, is het vanaf 1 januari 2026 verplicht om CBAM-certificaten te kopen. Deze certificaten zijn gebaseerd op de wekelijkse gemiddelde veilingprijs van EU ETS-rechten en worden uitgedrukt in euros per ton uitgestoten kooldioxide. Het is echter mogelijk om het bedrag van de koolstofprijs die al is betaald tijdens de productie in mindering te brengen op de eindfactuur, mits er geverifieerde informatie van de producent beschikbaar is.
Het CBAM zal naar verwachting aanzienlijke financiële gevolgen hebben voor de cementindustrie. Tegen 2030 kunnen EU-importeurs geconfronteerd worden met extra kosten van ongeveer €2 miljard per jaar, met name wanneer de koolstofprijs in de EU naar verwachting stijgt naar meer dan €100 per ton. Dit kan resulteren in een prijsstijging van meer dan 30% voor geïmporteerd ijzer en staal uit landen zoals India tegen 2032.
Om aan de rapportageverplichting te voldoen en de impact van het CBAM te minimaliseren, is het essentieel dat bedrijven in de cementindustrie actie ondernemen en voorbereidingen treffen.
Hier zijn enkele belangrijke stappen die u kunt nemen:
- Beoordeel uw bestaande overeenkomsten: Neem de tijd om uw overeenkomsten met leveranciers te evalueren en te herzien. Zorg ervoor dat u alle relevante CBAM-gerelateerde informatie verkrijgt, zoals de emissiegegevens van de geïmporteerde goederen.
- Overdracht van rapportageverplichting: Overweeg om de rapportageverplichting contractueel over te dragen aan het transportbedrijf of een andere indirecte douanevertegenwoordiger. Dit kan helpen bij het vereenvoudigen van het rapportageproces en het verminderen van uw administratieve lasten.
- Risicoafdekking: Neem de nodige stappen om mogelijke risicos met betrekking tot het niet tijdig of onjuist rapporteren aan te pakken. Dit kan onder meer het opstellen van contractuele bepalingen omvatten die de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid duidelijk definiëren.
- Toegang tot het CBAM-register/portaal: Zorg ervoor dat u toegang heeft tot het CBAM-register/portaal, waar u de benodigde gegevens kunt indienen en uw rapportages kunt voltooien. Raadpleeg de relevante autoriteiten of informatiebronnen voor instructies over hoe u toegang kunt krijgen tot het systeem.
- Controle en indienen van rapportages: Stel interne processen op om de vereiste kwartaalrapportages te controleren, finaliseren en tijdig in te dienen. Zorg ervoor dat uw emissiegegevens nauwkeurig en volledig zijn, om boetes en mogelijke sancties te voorkomen.
- Implementeer CBAM-compliance in uw bedrijfsprocessen: Werk samen met uw team om bedrijfsprocessen te creëren en te implementeren die voldoen aan de CBAM-voorschriften. Dit omvat het monitoren van emissies, het implementeren van maatregelen om de koolstofuitstoot te verminderen en het bijhouden van relevante gegevens voor rapportagedoeleinden.
Het CBAM brengt ongetwijfeld uitdagingen voor de cementindustrie. Het is echter essentieel om proactief te zijn en nu actie te ondernemen om aan de rapportageverplichting te voldoen en de financiële gevolgen te beperken. Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en richtlijnen met betrekking tot het CBAM, en raadpleeg indien nodig gespecialiseerde adviseurs om uw specifieke situatie te bespreken.
Foto en tekst: Dr Robert Hardy, advocaat bij Greenberg Traurig