Nederland staat voor de enorme uitdaging om tot en met 2030 900.000 nieuwe woningen te bouwen in 17 grote bouwgebieden, in of dichtbij steden. De Rotterdamse adviesorganisatie Rebel erkent de noodzaak maar waarschuwt voor overhaaste, onleefbare oplossingen, zoals een eenzijdige focus op autoverkeer. Rebel-adviseur Hannah Kandel: ”Een focus op duurzame mobiliteit is echt cruciaal. Die woningen zijn hard nodig, maar hebben de mensen die daar straks gaan wonen een leefbare omgeving?“
Nederland staat voor de enorme uitdaging om het woningtekort op te lossen. In het regeerakkoord is afgesproken om de woningbouw te versnellen tot 100.000 woningen per jaar, vanaf 2024. Tot en met 2030 moeten er zo’n 900.000 woningen bij, waarvan ten minste twee derde betaalbare huur- en koopwoningen.
Voorkom stilstand
Rebel-adviseur Hannah Kandel: “De openbare ruimte is schaars geworden. Steden gaan grote aantallen woningen bouwen, en moeten op diezelfde schaarse vierkante meters bedrijvigheid, commerciële en maatschappelijke voorzieningen, energielevering en -opwekking, afvaloplossingen, openbare ruimte, wateropvang en groen realiseren. Die schaarste dwingt tot nieuwe manieren waarop we dit aanpakken: meer oog voor lopen, fietsen en toegankelijkheid van het openbaar vervoer is een harde noodzaak.
Wat volgens Kandel in ieder geval niet meer werkt is de auto centraal stellen, zoals nog te vaak gebeurt. “De auto neemt veel plek in, zowel rijdend als geparkeerd. 12 vierkante meter per parkeerplaats, en dat is nog exclusief manoeuvreerruimte. In steden past dat niet meer. We moeten ons parkeerbeleid aanpassen, bijvoorbeeld niet voor de deur maar op loopafstand, en ons richten op duurzaam verkeer: lopen, fietsen en openbaar vervoer. Die duurzame mobiliteit moet vanaf het begin meegenomen worden in de plannen.”
De 15-minuten stad biedt oplossingen
Vroeger waren de belangrijkste voorzieningen in een kwartier met de fiets of lopend te bereiken. Kandel: “We moeten terug naar die 15-minuten stad.” Kandel houdt daarom een pleidooi om bij de bouw van de nieuwe huizen de uitgangspunten van de 15-minuten stad mee te nemen. “Kijk naar de aanwezigheid van voorzieningen, de kwaliteit van de openbare ruimte, een meer passende infrastructuur en vraag nieuwe bewoners waar ze behoefte aan hebben. Achteraf is het erg lastig en duur om verbeteringen voor de leefbaarheid van wijken aan te brengen.”
Tegelijkertijd hebben veel mensen op dit moment nog een auto nodig. Bijvoorbeeld omdat ze te ver van huis werken. Kandel: “Daarom is het idee van de 15-minutenstad zo goed. Uitgangspunt daarvan is nabijheid: dat mensen werk en dagelijkse voorzieningen op 15 minuten lopen of fietsen van huis vinden. Zo vangen we twee vliegen in één klap: omdat auto’s minder hard nodig zijn, is er meer plek voor andere dingen in de openbare ruimte. En omdat voorzieningen zich in de buurt bevinden, kunnen meer mensen deelnemen aan de samenleving.”
Kandel: “Als we niet snel goed werkende duurzame verkeersoplossingen regelen in de grote verdichtingsgebieden dan organiseren we niet alleen gebieden vol met blik en ons eigen verkeersinfarct in de steden voor de komende decennia. Ook belemmeren we grote groepen mensen om goed aan de samenleving deel te kunnen nemen. We zijn dit dus aan de volgende generaties verplicht. Uiteindelijk draait het om mensen, want die moeten in die nieuwe woonwijken leven.”