Het Bouwbesluit 2012 omvat de bouwvoorschriften. Die zijn bij elke bouwactiviteit van toepassing. Het bouwbesluit 2012 verdwijnt echter op 1 januari 2024 en daarvoor in de plaats krijg je te maken met het nieuwe Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL).
Technisch inhoudelijk verandert er gelukkig niet veel: de meeste eisen blijven gelijk. Het Bbl is wel wat anders ingedeeld. En de gemeente kan voor sommige onderwerpen eisen stellen die afwijken van de landelijke eisen. Hoever dat laatste zal gaan is nu nog niet te voorzien.
Het Bbl is van belang voor de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. De kwaliteitsborger zal het bouwwerk toetsen aan het Bbl in plaats van aan het Bouwbesluit 2012.
Wat ook verandert is de vergunningprocedure. Als je te maken hebt met vergunningaanvragen zul je merken dat de toetsing op welstand en bestemmingsplan volkomen komt los te staan van de bouwtechnische beoordeling. Besteed je vergunningaanvragen uit dan is het wel belangrijk dat je partners goed op de hoogte zijn.
Voldoende reden om je erin te verdiepen. In de volgende paragrafen belichten we de achtergrond en de hoofdlijnen van het Bbl.
Omgevingswet
De wijziging van Bouwbesluit 2012 naar Besluit bouwwerken leefomgeving is een van de gevolgen van de invoering van de Omgevingswet. Op 1 januari 2024 wordt de Omgevingswet ingevoerd. Deze wet gaat een groot aantal bestaande wetten geheel of gedeeltelijk vervangen.
Het vervangen van de wetten betekent dat ook alle onderliggende wetgeving verdwijnt. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het eerdergenoemde Bouwbesluit 2012.
We kennen op dit moment een groot aantal wetten die te maken hebben met de leefomgeving. Die wetten bedienen elk een eigen deel daarvan: gebouwen en bouwwerken, erfgoed, milieu, natuur, ruimtelijke ordening, etc. De samenhang tussen die wetten ontbreekt vaak. Dat belemmert nogal eens bouwplannen en door de versnippering is niet altijd duidelijk aan welke eisen moet worden voldaan. De Omgevingswet bundelt al die wetten en heeft als doel meer ruimte te bieden voor initiatieven zoals bijvoorbeeld bouwplannen of aanleg van een speeltuin. Tegelijkertijd is het doel de grenzen aan te geven wanneer bescherming van de leefomgeving nodig is. Dat gebeurt op verschillende niveaus: Rijk, provincie, waterschap en gemeente. Daarin is er ook ruimte voor lokale afwegingen. Voor de bouw betekent dat bijvoorbeeld dat we te maken kunnen krijgen met verschillende regels in verschillende gemeenten.
Bbl: wat verandert er?
Het Bbl omvat alle regels die te maken hebben met bouwwerken inclusief de gebouwinstallaties. Dat betekent dat de eisen uit Bouwbesluit 2012 allemaal naar het Bbl gaan. Daarnaast komen ook de bouw- en installatietechnische eisen uit andere wetgeving in het Bbl terecht. Dan kun je denken aan het Activiteitenbesluit milieubeheer (bijv. stookinstallaties), het Besluit energieprestatie gebouwen (energielabel) en het Asbestverwijderingsbesluit. Ook de vergunningplicht voor bouwwerken en het vergunningsvrij bouwen zijn in het Bbl te vinden.
Het goede nieuws is dat de eisen ten opzichte van het Bouwbesluit niet of nauwelijks veranderen. Ook het zoeken in het Bbl werkt precies hetzelfde als in Bouwbesluit 2012. De hoofdstukindeling verandert wel, maar dat maakt het eenvoudiger: alle nieuwbouweisen staan bij elkaar in een hoofdstuk. Dat geldt ook voor verbouw, dat hoofdstuk verwijst naar de nieuwbouweisen.
Omgevingsplan: alle eisen bij elkaar
Het Omgevingsplan wordt een belangrijke bron. De gemeente stelt voor elk gebied in de gemeente een omgevingsplan vast. Die gebieden zullen naar verwachting samenvallen met de huidige bestemmingsplannen. In het omgevingsplan legt de gemeente vast welke activiteiten zijn toegestaan en onder welke randvoorwaarden. Ook bijvoorbeeld de welstandseisen moeten in het omgevingsplan zijn opgenomen. Staan ze er niet in dan zijn er geen welstandseisen.
Vergunning in twee stappen
Wat wel verandert is de vergunningprocedure. In het verleden hadden we al eens te maken met een eerste en een tweede fasevergunning. De eerste fase betrof welstand en bestemmingsplan, de tweede fase de bouwtechnische uitwerking. De nieuwe procedure gaat daar op lijken.
Als het gaat om bouwen of verbouwen vraag je eerst een omgevingsvergunning aan. Dat hoeft natuurlijk niet als het vergunningvrij is. De gemeente beoordeelt of het voldoet aan ruimtelijke eisen en welstandseisen.
Nieuwbouw zal vrijwel altijd vergunningplichtig zijn, maar veel verbouw is vergunningvrij. Als de omgevingsvergunning is verstrekt kan het bouwplan technisch worden uitgewerkt. Het Bbl geeft dan aan wanneer de bouwactiviteit vergunningvrij, meldingsplichtig of vergunningplichtig is. In de praktijk zul je voor een nieuwbouw soms twee vergunningen nodig hebben. Ook hiervoor geldt dat veel verbouw daarentegen vergunningvrij is.
Bbl en Wkb
Als het gaat om een bouwwerk in gevolgklasse 1 (Wkb, o.a. grondgebonden woningen, bedrijfshallen, recreatiewoningen) dan is een melding van de bouwactiviteit bij de gemeente vier weken voor start bouw voldoende. Bij de melding hoort het borgingsplan van de kwaliteitsborger. Valt het niet onder kwaliteitsborging dan geldt een vergunningplicht. Belangrijkste verschillen tussen een melding en een vergunning zijn de leges en de proceduretijd.
Samengevat
Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) vervangt op 1 januari 2024 Bouwbesluit 2012. De bouwtechnische eisen blijven grotendeels gelijk, maar komen op een andere plaats in het Bbl. De eisen voor nieuwbouw komen in een hoofdstuk bij elkaar te staan. Dat geldt ook voor de verbouweisen. Het zoeken en vinden van de regels blijft hetzelfde als in Bouwbesluit 2012.
Gemeenten kunnen in beperkte mate lokale eisen stellen die afwijken van de landelijke regels. Die eisen komen in het Omgevingsplan. Daar kun je straks vinden welke activiteiten zijn toegestaan en onder welke voorwaarden.
De vergunningprocedure verandert. Voor nieuwbouw kun je te maken krijgen met twee vergunningen: voor de activiteit op zich (ruimtelijke ordening en welstand) en voor het bouwwerk (bouwtechnisch).
Meer weten?
Aannemersfederatie Nederland organiseert een webinar over dit onderwerp via MS Teams.
Op 9 oktober van 15.00-16.30 uur en op 8 november van 10.00-11.30 uur.
Aanmelden voor dit webinar doet u via secretariaat@aannemersfederatie.nl