De gemiddelde vierkantemeterprijs van een huurwoning in de vrije sector is in het vierde kwartaal van 2023 met 8,5 procent gestegen ten opzichte van een jaar geleden. Nieuwe huurders betaalden € 18,01 per vierkante meter per maand, meldt woningplatform Pararius. Vergeleken met een jaar eerder is het aantal vrije sector huurwoningen dat vrijkwam voor nieuwe huurders gedaald met 15,6 procent.
n het vierde kwartaal van 2023 steeg het percentage van het koopaanbod afkomstig uit de huurmarkt naar bijna 8 procent. Dit betekent dat 8 procent van alle woningen die in de verkoop stonden een voormalige huurwoning betrof.* In het derde kwartaal van 2023 was dit nog 7 procent. Deze stijging zet de trend voort die in het vierde kwartaal van 2022 begon, toen een groeiend aantal particuliere beleggers ervoor koos om hun vrijgekomen huurwoningen te verkopen in plaats van opnieuw te verhuren. “De toenemende verschuiving van huur- naar koopwoningen, die al geruime tijd door de markt werd gevoeld, leidt tot een verdere verkleining van het toch al schaarse huuraanbod in de vrije sector”, aldus Jasper de Groot, directeur van Pararius.
De gemiddelde landelijke vierkantemeterprijs kwam nog niet eerder boven de achttien euro uit. Een jaar geleden kostte een huurwoning in de vrije sector gemiddeld nog € 16,59 per vierkante meter per maand. De Groot: “Wat we hier zien is dat in een markt van vraag en aanbod de huurprijs wordt opgedreven als het huuraanbod daalt.” Vergeleken met een jaar eerder is het aantal beschikbare vrije sector huurwoningen voor nieuwe huurders gedaald met 15,6 procent.
Vijf grootste steden
In vergelijking met een jaar geleden ging de gemiddelde vierkantemeterprijs in vier van de vijf grootste steden van Nederland omhoog. Alleen in Eindhoven, waar een woning het afgelopen kwartaal gemiddeld € 17,67 per vierkante meter per maand kostte, daalde de vierkantemeterprijs met 1,4 procent.
Daniëla Walraven van Goeth Vastgoed constateerde dat er de afgelopen maanden minder reacties op vrijkomende huurwoningen in Eindhoven binnenkomen. ‘’Het is rustiger qua telefoon- en mailverkeer. Dat kan natuurlijk te maken hebben met de tijd van het jaar, maar ook de teruglopende werkgelegenheid in de Eindhovense high tech industrie kan een rol spelen’’, aldus Walraven.
De grootste procentuele prijsstijging werd gemeten in Rotterdam (€19,18), waar nieuwe huurders 9,6 procent meer betaalden dan in het vierde kwartaal van 2022. In Amsterdam (€27,28), Den Haag (€19,35) en Utrecht (€20,17) steeg de vierkantemeterprijs met respectievelijk 5,9 procent, 8,4 procent en 4,5 procent.
Middelgrote steden
Uit de gegevens blijkt dat in bijna 80 procent van de 60 plaatsen de gemiddelde vierkantemeterprijs van huurwoningen in de vrije sector is gestegen tijdens het vierde kwartaal van 2023. De grootste procentuele prijsstijgingen werden gemeten in onder andere Deventer (+18,8%), Roermond(+16,6%), Delft (+16,2%), Hengelo (+14,5%) en Groningen (+13,8%).
Huurprijsdalingen kwamen onder andere voor in Hoofddorp (-4,7%), Vlissingen(-3,7%), Amersfoort (-3,9%) en Heemstede (-2,8%). In totaal werd in 13 middelgrote steden een procentuele prijsdaling gemeten.
Nog meer disbalans door krimpend aanbod
Het teruglopen van het aanbod van huurwoningen in de vrije sector, leidt tot stijgende huurprijzen en dat heeft grote gevolgen voor de Nederlandse woningmarkt. Particuliere beleggers zijn verantwoordelijk voor de huisvesting van bijna 2 miljoen mensen in Nederland. Zij verhuren sociale huurwoningen en vrije sector huurwoningen en vervullen hiermee een enorm grote maatschappelijke rol. Deze particuliere beleggers kiezen er echter steeds vaker voor om huurwoningen die vrijkomen te verkopen in plaats van opnieuw te verhuren. Dit besluit wordt ingegeven door diverse factoren, waaronder stijgende rente, strengere regelgeving en een toename van de fiscale lasten.
Op het eerste gezicht lijkt dit positief voor bijvoorbeeld starters op de woningmarkt. Meer koopwoningen zouden meer kansen voor starters moeten betekenen. De Groot: “De realiteit is complexer. Het effect op de vrije sector huurmarkt is vele malen groter dan het effect op de koopmarkt. De vrije sector huurmarkt is 8 keer kleiner dan de koopmarkt waardoor de verschuiving van woningen naar de koopmarkt drastische gevolgen heeft voor de huurprijzen van de woningen die overblijven.
Diversere woningvoorraad nodig
Daarentegen heeft de toename van het aantal koopwoningen vanuit de huurmarkt nauwelijks effect op de koopprijzen in Nederland, die ook blijven stijgen. Bovendien kunnen veel starters, zelfs met een modaal inkomen, moeilijk een koopwoning financieren. De gemiddelde huizenprijs in Nederland ligt vaak veel hoger dan de maximale hypotheek die starters kunnen krijgen. Starters zijn dan aangewezen op de vrije sector huurmarkt, waar het aanbod terugloopt en de huurprijzen als gevolg daarvan sterk stijgen.”
De Groot: “Particuliere beleggers spelen een cruciale rol in het voorzien van de woningvoorraad in Nederland. Velen investeren, net als de grote pensioenfondsen voor de werknemers, in vastgoed als een manier om voor hun pensioen te zorgen. Ze voorzien diverse groepen van een woning, waaronder starters, mensen die flexibel willen wonen en anderen die niet in aanmerking komen voor sociale huur. Hun bijdrage aan de woningmarkt is van onschatbare waarde en draagt bij aan een dynamische en diverse woningvoorraad. We moeten mijns inziens inzetten op een woningmarkt die ruimte biedt voor zowel huurders als kopers, starters en doorstromers. Het behouden en stimuleren van het aanbod in de vrije sector huurmarkt is niet alleen van belang voor de individuele huurder of verhuurder, maar voor de gehele samenleving.”